Gut hastalığı, toplumun %5'ini etkileyen ve eklemlerde ürik asit kristallerinin birikmesi sonucu oluşan ağrılı bir durumdur. Bu hastalık, yalnızca fazla et tüketimi ile ortaya çıkmaz. Gut hastalığının evreleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgi verilmiştir.
Gut hastalığı, eklemlerde ve çevresinde ürik asit kristallerinin birikmesi sonucu oluşan ağrılı bir artrit türüdür. Sağlıklı bir vücutta, maddeler ürik aside dönüşerek vücuttan atılır. Ancak, ürik asitlerin atılması sağlanamazsa veya üretimi fazla olursa, vücutta birikir ve kandaki oranı artar.
Ürik asidin kanda ve eklemlerde birikmesi ile eklemlerde iltihaplanmalar oluşur. Bu durum, gut hastalığı olarak adlandırılır. Hastalığın belirtileri genellikle ani ve şiddetli ağrılarla kendini gösterir.
Gut hastalığı, dört ana evreye ayrılır: kronik gut, ilk evre, akut gut artriti ve ara (interkritik) dönem. Kronik evrede, hastalık tedavi edilmediğinde kalıcı ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açar. İlk evrede ise ürik asit seviyeleri yüksektir ancak belirgin bir semptom yoktur.
Akut gut artriti, hastanın ani ve yoğun ağrı hissettiği bir evredir. Bu evrede genellikle ayak başparmağı etkilenir. Ara dönem ise semptomların kaybolduğu bir süreçtir, ancak hastalığın tamamen geçtiği anlamına gelmez.
Gut hastalığı, vücudun ürik asit atamadığı için eklemlerde ve yumuşak dokularda ürik asit kristallerinin birikmesinden kaynaklanır. Vücutta ürik asit üretiminin fazla olması veya böbreklerin bu asidi süzme işlevinin bozulması, hastalığın başlıca nedenlerindendir.
Metabolizma bozuklukları da gut hastalığını tetikleyebilir. Özellikle diyabet, metabolik sendrom ve obezite gibi hastalıklar, vücutta ürik asit seviyelerinin artmasına neden olabilir.
Gut hastalığının en belirgin belirtileri arasında eklemlerde şişlik ve kızarıklık yer alır. Genellikle ayak başparmağında aniden ortaya çıkan bu şişlik, iltihaplanmanın bir sonucudur. Kızarıklık, eklemdeki iltihaplanmanın bir diğer belirtisidir.
Gece eklem ağrıları da sık görülen bir belirtidir. Bu ağrılar, geceleri daha belirgin hale gelir ve hastanın uyku düzenini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, temasa karşı hassasiyet ve yanma hissi de gut hastalığı sırasında yaşanabilir.
Gut hastalığının tedavisinde, iltihaplanma döneminde semptomları bastırmaya yönelik yöntemler uygulanır. Hastalığı tetikleyen yiyecek ve içeceklerin tüketimi azaltılmalıdır. İltihaba bağlı ağrıyı dindirmek için ilaç kullanımı önemlidir.
Akut ataklar sırasında antienflamatuar ilaçlar verilir. Hastalığın seyri ve evresine göre ürik asit seviyesini düşürmeye yönelik ilaçlar da kullanılabilir. Tedavi süreci, hastanın durumuna göre şekillenir.
Gut hastalığı diyeti, ürik asit seviyelerini kontrol altında tutmak için düşük purinli besinler tüketmeyi içerir. Yüksek purin içeren kırmızı etler, deniz ürünleri ve alkol gibi gıdalardan uzak durulmalıdır. Bu besinler, ürik asit birikimine yol açarak gut ataklarını tetikler.
Düşük purin içeren sebzeler, kiraz ve az yağlı süt ürünleri gibi gıdalar ise tüketilmelidir. Bol su içmek, ürik asidin böbreklerden daha hızlı atılmasına yardımcı olur. Sağlıklı yağlar da anti-enflamatuar etkileriyle gut semptomlarını hafifletebilir.
Herhangi bir belirti veya ağrı durumunda ilk olarak uzman bir hekime başvurulmalıdır.